ALS (AMYOTROFİK LATERAL SKLEROZ)
ALS merkezi sinir sisteminde istemli motor-hareket mekanizmasını tutan bir hastalıktır.
İlaçlar, ağır metaller gibi bazı çevresel etkenler, hormonal bozukluklar, vitamin eksikliği, virüsler, kanser gibi pek çok etkenin hastalığa yol açtığından şüphelenilmektedir. Bazı epidemiyolojik veriler, aşırı efor veya bazı kimyasallarla bu hastalık arasında bir ilişki kurulması düşüncesine yol açmaktadır. Ancak kesin bir kanıt yoktur. ALS hastalarının %90’ı bireysel, %10’u ailesel ALS hastasıdır.
Nöroloji Uzmanı Dr. Tülay ALIŞKAN ORAL hastalıkla ilgili önemli bilgiler paylaştı:
Hastalığın Tanısı Nasıl Konuyor?
Tanı klinik bulgulara dayanarak konur. Hastalığın diğer kas ve sinir hastalıklarından ayırıcı tanısı için detaylı tetkiklerin yapılması gerekir.
Ayırıcı tanıya yardımcı tetkikler:
1- Elektromiyogram (EMG) Şayet hastanın vücudunun en az üç yerinde motor nöron işaretleri bulunursa, kesin bir Motor Nöron Hastalığı tanısı konabilir.
2- Beyin ve omurilik manyetik rezonans görüntüleme (MRG)
3- Kan ve idrar tetkikleri,
4- Lomber ponksiyon (bel sıvısı incelemesi),
5- Kas biyopsisi gerekebilir.
ALS’nin Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın kritik dönemi solunum kaslarının da güçsüzleştiği zamandır. Hastanın hızlı ve yakın tıbbi desteğe ihtiyacı vardır. ALS’nin seyri her hastada farklı şekilde olur.
Genellikle bir kolda ya da bacakta güçsüzlük ya da incelme, hastanın fark ettiği ilk belirti olur.
örneğin, kavanoz açmak, kalem tutmak, düğme iliklemek, çanta taşımak zorlaşır; ya da hasta yürürken tökezler.
Bazı hastalarda hastalık, konuşma veya yutma güçlüğü şeklinde başlar. Hastanın kendisi ya da yakınları genizden konuşma fark eder. Kaslarda seyirme, ağrı ve kramplar bu belirtilere eşlik edebilir.
Bütün vücutta kaslarda erime, güçsüzlük, seyirmeler nedeniyle hastanın günlük yaşam aktivitesi kısıtlanabilir.
Tek başına iş göremeyebilir. Yemek yiyemez, giyinemez, yıkanamaz, hatta yataktan kalkamaz.
Kas gücü kontrolü için sorulabilecek sorular
* Kaslarınızda, kol ve bacaklarınızda diğer vücut bölgelerine nazaran orantısız incelme var mı?
* Kavanoz açmada, düğme iliklemede, kalem tutmada zorlanıyor musunuz?
* öncesinde şikayet yokken; son zamanlarda yürürken sık sık tökezliyor musunuz?
* Kaslarda gözle ve hissedilerek farkedilen solucanvari seyirmeler mevcut mu?
